Cách chẩn đoán và phân loại khối u ở chó

🩺 Khám ban đầu và tiền sử

Hành trình chẩn đoán thường bắt đầu bằng một cuộc kiểm tra sức khỏe toàn diện của bác sĩ thú y. Họ sẽ sờ nắn cơ thể chó, cẩn thận cảm nhận bất kỳ khối u hoặc sưng bất thường nào. Đánh giá ban đầu này giúp bác sĩ thú y xác định các khu vực có khả năng đáng lo ngại cần được điều tra thêm.

Tiền sử bệnh chi tiết cũng rất quan trọng. Bác sĩ thú y sẽ hỏi về giống chó, độ tuổi, tình trạng tiêm chủng và bất kỳ vấn đề sức khỏe nào trước đó. Thông tin về bất kỳ thay đổi nào về cảm giác thèm ăn, mức năng lượng hoặc hành vi có thể cung cấp manh mối có giá trị.

🔬 Tế bào học và sinh thiết

Nếu phát hiện khối u, bước tiếp theo thường là thu thập mẫu tế bào để kiểm tra bằng kính hiển vi. Tế bào học và sinh thiết là hai phương pháp phổ biến được sử dụng cho mục đích này, mỗi phương pháp đều có ưu điểm và hạn chế riêng.

Tế bào học

Tế bào học bao gồm việc thu thập các tế bào từ khối u bằng cách sử dụng kim hút nhỏ (FNA). Một cây kim nhỏ được đưa vào khối u và các tế bào được rút vào ống tiêm. Sau đó, các tế bào được đặt trên một phiến kính, nhuộm màu và kiểm tra dưới kính hiển vi.

• Ưu điểm: Tế bào học là một thủ thuật ít xâm lấn thường có thể được thực hiện tại phòng khám thú y. Nó tương đối nhanh và rẻ so với sinh thiết.
• Hạn chế: Tế bào học không phải lúc nào cũng cung cấp chẩn đoán xác định. Có thể khó phân biệt giữa một số loại khối u chỉ dựa trên tế bào học.

Sinh thiết

Sinh thiết bao gồm việc lấy một phần mô nhỏ từ khối u. Có một số loại sinh thiết, bao gồm sinh thiết rạch (loại bỏ một phần khối u) và sinh thiết cắt bỏ (loại bỏ toàn bộ khối u). Sau đó, mẫu mô được gửi đến bác sĩ thú y để phân tích.

• Ưu điểm: Sinh thiết cung cấp đánh giá toàn diện hơn về khối u. Chúng có thể giúp xác định loại khối u, mức độ ác tính của khối u và liệu khối u có di căn đến các mô xung quanh hay không.
• Hạn chế: Sinh thiết xâm lấn hơn tế bào học và có thể cần gây mê. Chúng cũng đắt hơn.

📸 Kỹ thuật hình ảnh

Kỹ thuật chụp ảnh đóng vai trò quan trọng trong việc xác định kích thước, vị trí và mức độ của khối u. Chúng cũng có thể giúp xác định bất kỳ sự lan rộng nào của khối u đến các cơ quan hoặc mô khác. Các phương thức chụp ảnh phổ biến được sử dụng trong ung thư thú y bao gồm:

Chụp X-quang (X-quang)

Chụp X-quang hữu ích để quan sát xương và các cơ quan nội tạng. Chúng có thể giúp phát hiện khối u ở phổi, xương hoặc bụng. Tuy nhiên, chụp X-quang có thể không đủ nhạy để phát hiện khối u nhỏ hoặc khối u ở mô mềm.

Siêu âm

Siêu âm sử dụng sóng âm để tạo hình ảnh các cơ quan nội tạng. Nó đặc biệt hữu ích để đánh giá gan, lá lách, thận và bàng quang. Siêu âm cũng có thể được sử dụng để hướng dẫn sinh thiết các khối u bên trong.

Chụp cắt lớp vi tính (CT Scan)

Chụp CT cung cấp hình ảnh cắt ngang chi tiết của cơ thể. Chúng nhạy hơn chụp X-quang và có thể phát hiện các khối u nhỏ hơn và những thay đổi tinh tế hơn. Chụp CT thường được sử dụng để đánh giá các khối u ở ngực, bụng và đầu.

Chụp cộng hưởng từ (MRI)

MRI sử dụng từ trường và sóng vô tuyến để tạo ra hình ảnh chi tiết của cơ thể. Nó đặc biệt hữu ích để đánh giá khối u ở não, tủy sống và mô mềm. MRI cung cấp độ tương phản mô mềm tuyệt vời và có thể giúp phân biệt giữa các loại mô khác nhau.

Chụp cắt lớp hạt nhân (Quét xương)

Quét xương được sử dụng để phát hiện các khu vực tăng chuyển hóa xương, có thể chỉ ra khối u xương hoặc di căn xương (ung thư lan đến xương). Một chất đánh dấu phóng xạ được tiêm vào chó và một camera đặc biệt được sử dụng để phát hiện các khu vực tăng hấp thụ chất đánh dấu.

📊 Phân loại khối u

Phân loại khối u là quá trình xác định mức độ của khối u và liệu nó có lan sang các bộ phận khác của cơ thể hay không. Phân loại là rất quan trọng để xác định tiên lượng (kết quả có thể xảy ra) và hướng dẫn các quyết định điều trị. Hệ thống phân loại được sử dụng phổ biến nhất trong ung thư thú y là hệ thống TNM của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Hệ thống TNM

Hệ thống TNM dựa trên ba yếu tố:

• T (Khối u): Mô tả kích thước và mức độ của khối u nguyên phát. T1 chỉ khối u nhỏ, cục bộ, trong khi T4 chỉ khối u lớn đã xâm lấn các mô xung quanh.
• N (Hạch): Chỉ ra khối u đã lan đến hạch bạch huyết khu vực hay chưa. N0 chỉ ra rằng không có hạch bạch huyết nào bị ảnh hưởng, trong khi N3 chỉ ra rằng có hạch bạch huyết bị ảnh hưởng rộng rãi.
• M (Di căn): Chỉ ra liệu khối u có di căn đến các vị trí xa (di căn) hay không. M0 chỉ ra rằng không có di căn xa, trong khi M1 chỉ ra rằng có di căn xa.

Dựa trên phân loại TNM, khối u được chỉ định giai đoạn từ I đến IV. Khối u giai đoạn I nhỏ và khu trú, trong khi khối u giai đoạn IV đã di căn đến các vị trí xa. Các giai đoạn cao hơn thường chỉ ra tiên lượng kém hơn.

✅ Các xét nghiệm chẩn đoán bổ sung

Ngoài các xét nghiệm được mô tả ở trên, các xét nghiệm chẩn đoán khác có thể được thực hiện để đánh giá sức khỏe tổng thể của chó và tìm kiếm bằng chứng di căn. Các xét nghiệm này có thể bao gồm:

• Công thức máu toàn phần (CBC): Đánh giá số lượng hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu trong máu.
• Hồ sơ hóa học huyết thanh: Đánh giá chức năng của gan, thận và các cơ quan khác.
• Phân tích nước tiểu: Đánh giá nước tiểu để tìm ra bất thường.
• Chọc hút tủy xương: Đánh giá tủy xương để tìm bằng chứng về ung thư.
• Chọc hút/Sinh thiết hạch bạch huyết: Xác định xem ung thư có di căn đến các hạch bạch huyết hay không.